অসমৰ বানপানী হৈছে এক পুনৰাবৃত্তিমূলক প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ যাৰ বাবে প্ৰতি বছৰে যথেষ্ট অৰ্থনৈতিক, পৰিৱেশ, আৰু মানৱীয় ব্যয় হয়। অসমৰ বানপানীৰ লগত জড়িত অৰ্থনৈতিক লোকচানৰ এক আভাস আগবঢ়োৱা হ’ল
১/ বানপানীৰ পৰিসৰ আৰু কম্পাঙ্ক
উত্তৰ-পূব ভাৰতত অৱস্থিত অসমত প্ৰধানকৈ বাৰিষাৰ সময়ত (জুন–ছেপ্টেম্বৰ) বছৰি বানপানীৰ প্ৰৱণতা থাকে।
প্ৰচণ্ড বৰষুণৰ বাবে ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদী আৰু ইয়াৰ উপনৈসমূহ প্ৰায়ে ওফন্দি উঠে, যাৰ ফলত ব্যাপক প্লাৱিত হয়।
২/ অৰ্থনৈতিক লোকচান
অসমৰ বানপানীৰ ফলত একাধিক খণ্ডত প্ৰচণ্ড অৰ্থনৈতিক লোকচান:
ক. কৃষি
অসম এখন কৃষিভিত্তিক ৰাজ্য, বানপানীয়ে শস্যৰ ওপৰত ভয়াৱহ প্ৰভাৱ পেলায়।
প্ৰতি বছৰে লাখ হেক্টৰ কৃষিভূমি ডুব যায়, যাৰ ফলত থিয় হৈ থকা শস্য যেনে ধান, পাট, শাক-পাচলি ধ্বংস হয়।
কৃষকসকলে আয়ৰ ক্ষতি, ঋণ বৃদ্ধি, খাদ্যৰ অসুৰক্ষিততাৰ সন্মুখীন হয়।
বানপানীৰ প্ৰধান বছৰবোৰত কৃষি ক্ষতি ₹৫০০–১,০০০ কোটিতকৈও অধিক হ’ব পাৰে।
খ. পশুধন
হাজাৰ হাজাৰ গৰু, ছাগলী, গাহৰি, হাঁহ-কুকুৰাৰ মৃত্যু হয় বা স্থানচ্যুত হয়।পশুধনৰ ক্ষতিৰ ফলত কেৱল খাদ্য যোগানেই নহয়, গ্ৰাম্য জীৱিকাৰ ওপৰতো প্ৰভাৱ পৰে।
গ. আন্তঃগাঁথনি
পথ, দলং, মথাউৰি, ৰেলপথ ক্ষতিগ্ৰস্ত বা উটুৱাই লৈ যায়।
মেৰামতিৰ খৰচ শ শ কোটি টকা। উদাহৰণস্বৰূপে, ২০২২ চনত বানপানীৰ ফলত হোৱা আন্তঃগাঁথনিৰ লোকচান ₹১,০০০ কোটিৰো অধিক বুলি অনুমান কৰা হৈছিল।
ঘ. ঘৰ আৰু সম্পত্তি
লাখ লাখ মানুহ স্থানচ্যুত; হাজাৰ হাজাৰ ঘৰ ক্ষতিগ্ৰস্ত বা ধ্বংস হৈছে।
সাহায্য, উদ্ধাৰ, আৰু পুনৰ্বাসনৰ বাবে যথেষ্ট চৰকাৰী ব্যয়ৰ প্ৰয়োজন।
সম্পত্তি আৰু ব্যক্তিগত লোকচানেও পৰিয়ালৰ দীৰ্ঘম্যাদী অৰ্থনৈতিক স্থিতিশীলতাত প্ৰভাৱ পেলায়।
ঙ. উদ্যোগ আৰু পৰ্যটন
অসমৰ এটা প্ৰধান অৰ্থনৈতিক খণ্ড চাহ উদ্যোগে ব্যাহত পৰিবহণ আৰু ক্ষতিগ্ৰস্ত বাগিচাত ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছে।
পৰ্যটনৰ গতি যথেষ্ট লেহেমীয়া হয়, যাৰ ফলত ঋতু অনুসৰি ৰাজহৰ ক্ষতি হয়।
৩/ পৰিৱেশ আৰু দীৰ্ঘম্যাদী খৰচ
মাটিৰ খহনীয়াই ভূমিৰ দীৰ্ঘম্যাদী উৎপাদনশীলতাত প্ৰভাৱ পেলায়।
নদীৰ পলি পৰিলে বানপানীৰ ৰেখা ওপৰলৈ উঠি যায়, যাৰ ফলত সময়ৰ লগে লগে বানপানী আৰু বেয়া হৈ পৰে।
বাৰে বাৰে বানপানীয়ে বানপানীৰ প্ৰৱণ অঞ্চলত দীৰ্ঘদিনীয়া দৰিদ্ৰতাৰ সৃষ্টি কৰে, যাৰ ফলত অৰ্থনৈতিক স্থিতিস্থাপকতা হ্ৰাস পায়।
৪/ চৰকাৰী ব্যয়
সাহায্য প্ৰচেষ্টাত বিশাল ৰাজহুৱা ব্যয় জড়িত:
খালী কৰা আৰু উদ্ধাৰ কৰা
স্থানচ্যুত লোকৰ বাবে আশ্ৰয় আৰু খাদ্য
আন্তঃগাঁথনি পুনৰ নিৰ্মাণ
উন্নয়নৰ পৰা দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনালৈ ধন ডাইভাৰ্ট কৰা হয়।
৫/ আনুমানিক বাৰ্ষিক লোকচান
গড় হিচাপত বানপানীৰ বাবে অসমত বছৰি ২,০০০ৰ পৰা ৩,০০০ কোটি টকাৰ অৰ্থনৈতিক লোকচানৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হয়।
২০২০ বা ২০২২ চনৰ দৰে গুৰুতৰ বছৰত মুঠ লোকচান ₹৪,০০০ কোটি অতিক্ৰম কৰিলে
অসমৰ বানপানী কেৱল মানৱীয় সংকট নহয় বৰঞ্চ পুনৰাবৃত্তিমূলক অৰ্থনৈতিক দুৰ্যোগ। এই লোকচান হ্ৰাস কৰিবলৈ প্ৰয়োজন হ’ব:
বান নিয়ন্ত্ৰণৰ আন্তঃগাঁথনিত বিনিয়োগ
নদী ব্যৱস্থাপনা (ড্ৰেজিং, মথাউৰি)
দুৰ্যোগ প্ৰতিৰোধী কৃষি
আগতীয়া সতৰ্কবাণী ব্যৱস্থা
জলবায়ু অভিযোজন নীতি
অসমে বিধ্বংসী বানপানীৰ পিছৰ পৰিণতিৰ সৈতে যুঁজি আছে, আৰু ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰ দুয়োখন চৰকাৰে বিভিন্ন সাহায্যৰ ব্যৱস্থা আৰম্ভ কৰিলেও পুঁজিৰ যথেষ্ট ব্যৱধান অব্যাহত আছে।
কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ সাহায্য
২০২৪ চনত হোৱা ভয়াৱহ বানপানীৰ ফলত ১২১ জন লোকৰ মৃত্যু হোৱাৰ লগতে আন্তঃগাঁথনি, কৃষি, জীৱিকাৰ ব্যাপক ক্ষতি হোৱাৰ পিছত অসম চৰকাৰে তাৎক্ষণিক পুনৰুদ্ধাৰৰ প্ৰচেষ্টাৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ পৰা ১,৬৮১.৪৯ কোটি টকাৰ অনুৰোধ জনাইছিল। কিন্তু ২০২৫ চনৰ মে' মাহলৈকে এই অতিৰিক্ত ধন লাভ কৰা হোৱা নাই, যাৰ ফলত ৰাজ্যখনে নিজৰ ৰাজ্যিক দুৰ্যোগ সঁহাৰি পুঁজি (এছডিআৰএফ)ৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল হৈ পৰিছে, যিটো বিষয়াসকলে ব্যাপক পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে অপৰ্যাপ্ত বুলি বিবেচনা কৰিছে।
কেন্দ্ৰীয় বাজেট ২০২৪–২৫ত কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে অসমকে ধৰি বিভিন্ন বানপীড়িত ৰাজ্যৰ বানপানী ব্যৱস্থাপনা আৰু আনুষংগিক প্ৰকল্পৰ লক্ষ্যৰে ১১,৫০০ কোটি টকাৰ এক বিস্তৃত বিত্তীয় পেকেজ ঘোষণা কৰে ৷ কিন্তু এই পেকেজৰ পৰা অসমৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট আবণ্টনৰ বিষয়ে বিতংভাৱে উল্লেখ কৰা হোৱা নাই।
ALSO READ: ঔদ্যোগিক উৎপাদন মন্থৰ গতিলৈ মন্থৰ হ’ল, ৮ মাহৰ ভিতৰত সৰ্বনিম্ন ২.৭%, বিদ্যুৎ আৰু খননেও আঘাত দিলে
ৰাজ্য চৰকাৰৰ পদক্ষেপ
বানাক্ৰান্ত বাসিন্দাসকলক সহায়ৰ বাবে অসম চৰকাৰে কেইবাটাও ব্যৱস্থা ৰূপায়ণ কৰিছে:
প্ৰত্যক্ষ লাভ হস্তান্তৰ (ডিবিটি): চৰকাৰৰ ডিবিটি কাৰ্যসূচীৰ অধীনত ছয় লাখৰো অধিক বানপীড়িত ব্যক্তিয়ে তেওঁলোকৰ বেংক একাউণ্টত পোনপটীয়াকৈ আৰ্থিক সকাহ লাভ কৰিছিল। এই পদক্ষেপে বৰ্তমানৰ নিৰ্দেশনাৰ অধীনত অন্তৰ্ভুক্ত নোহোৱা ব্যক্তিসকলকো সহায় আগবঢ়াইছিল।
পুনৰ্বাসন অনুদান: ৰাজ্যখনে ঘৰ মেৰামতিৰ বাবে আৰ্থিক সাহায্য আগবঢ়ায়: সমতল অঞ্চলত প্ৰতিটো ঘৰৰ বাবে ৯৫,১০০ ₹ আৰু পাহাৰীয়া অঞ্চলত প্ৰতিটো ঘৰৰ বাবে ১,০১,৯০০ ₹, সংহত কাৰ্য্য পৰিকল্পনা (আইএপি) জিলাকে ধৰি।
অভিযন্তাসকলৰ বাবে কাৰিকৰী প্ৰশিক্ষণঃ ২০২৫ চনৰ মে’ মাহত অসমে আই আই টি-গুৱাহাটীৰ সৈতে এক বুজাবুজি চুক্তি স্বাক্ষৰ কৰি জলসম্পদ বিভাগৰ অভিযন্তাক প্ৰশিক্ষণ দিয়ে। এই পদক্ষেপৰ লক্ষ্য হৈছে বান নিয়ন্ত্ৰণ, পলস ব্যৱস্থাপনা, আৰু জলবায়ুৰ স্থিতিস্থাপকতা বৃদ্ধি কৰা, এনে প্ৰচেষ্টাৰ বাবে বাৰ্ষিক বাজেট ২,০০০ কোটি টকা।
চলি থকা প্ৰত্যাহ্বানসমূহ
এনে প্ৰচেষ্টা সত্ত্বেও অসমে ধাৰাবাহিক প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈছে:
পলমকৈ কেন্দ্ৰীয় পুঁজিঃ অনুৰোধ কৰা ১,৬৮১.৪৯ কোটি ₹ৰ অনুপস্থিতিয়ে বৃহৎ পৰিসৰৰ পুনৰুদ্ধাৰ আৰু পুনৰুদ্ধাৰ প্ৰকল্পত বাধাৰ সৃষ্টি কৰিছে।
আন্তঃগাঁথনিৰ দুৰ্বলতাঃ অসমৰ ৪৫০০ কিলোমিটাৰ দৈৰ্ঘ্যৰ বহু মথাউৰিৰ বানপানীৰ আশংকা ফলপ্ৰসূভাৱে পৰিচালনা কৰিবলৈ জৰুৰী আধুনিকীকৰণৰ প্ৰয়োজন ৷
জলবায়ু প্ৰৰোচিত স্থানচ্যুতিঃ ধেমাজিৰ দৰে জিলাসমূহত পুনৰাবৃত্তিমূলক আৰু ভয়াৱহ বানপানীৰ বাবে বৰ্ধিত স্থানচ্যুতিৰ সন্মুখীন হৈছে, যাৰ ফলত জলবায়ু পৰিৱৰ্তনে তীব্ৰতৰ কৰি তুলিছে। ইয়াৰ ফলত স্থানীয় সম্প্ৰদায়ৰ ওপৰত প্ৰব্ৰজন আৰু হেঁচাকে ধৰি উল্লেখযোগ্য আৰ্থ-সামাজিক প্ৰভাৱ পৰিছে।
সামৰণিত ক’বলৈ গ’লে অসমে বানপানীৰ প্ৰভাৱ লাঘৱ কৰাৰ লগতে ক্ষতিগ্ৰস্ত জনসাধাৰণক সহায় কৰাৰ বাবে সক্ৰিয় পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছে যদিও কেন্দ্ৰীয় যথেষ্ট সাহায্য লাভ কৰাত পলম হোৱাটো ব্যাপক পুনৰুদ্ধাৰ আৰু দীৰ্ঘম্যাদী স্থিতিস্থাপকতা লাভৰ ক্ষেত্ৰত এক জটিল বাধা হৈয়েই আছে।
FIRST Business Portal addressing the potential of business capability of North East Region.
