প্ৰায় ৩ বছৰীয়া দীঘলীয়া আলোচনাৰ অন্তত ভাৰত আৰু ব্ৰিটেইনে এক ঐতিহাসিক মুক্ত বাণিজ্য চুক্তিত ছীল কৰিছে। বিশ্বৰ পঞ্চম বৃহত্তম অৰ্থনীতি ভাৰত আৰু ষষ্ঠ বৃহত্তম অৰ্থনীতি ব্ৰিটেইনৰ মাজত বাণিজ্য চুক্তি সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ কথা মঙলবাৰে ঘোষণা কৰা হয়। ব্ৰিটিছ প্ৰধানমন্ত্ৰী কেইৰ ষ্টাৰমাৰৰ সৈতে ফোনযোগে কথা পাতি এই চুক্তিসমূহ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ কথা ঘোষণা কৰে প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে।
ইয়াক ‘ঐতিহাসিক মাইলৰ খুঁটি’ বুলি অভিহিত কৰি প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে কয় যে ভাৰত-ব্ৰিটেইনে দ্বৈত অৱদান চুক্তিৰে এক অভিলাষী আৰু পাৰস্পৰিকভাৱে লাভজনক মুক্ত বাণিজ্য চুক্তি (এফটিএ) সফলতাৰে সম্পাদন কৰিছে। তেওঁ কয় যে এই ঐতিহাসিক চুক্তিসমূহে আমাৰ ব্যাপক কৌশলগত অংশীদাৰিত্ব আৰু অধিক গভীৰ কৰি তুলিব। লগতে দুয়োখন দেশৰ অৰ্থনীতিত বাণিজ্য, বিনিয়োগ, উন্নয়ন, কৰ্মসংস্থাপন আৰু উদ্ভাৱনক প্ৰসাৰিত কৰিব।
‘ঐতিহাসিক’ বাণিজ্য চুক্তিৰ পাছত চামৰা, জোতা আৰু কাপোৰৰ দৰে শ্ৰমসাধ্য সামগ্ৰীৰ ৰপ্তানিৰ ওপৰত শুল্ক আঁতৰোৱা হ’ব, আনহাতে ব্ৰিটেইনৰ পৰা হুইস্কি আৰু গাড়ী আমদানি সস্তা হ’ব। এই চুক্তিৰ ফলত ২০৩০ চনৰ ভিতৰত দুয়োখন অৰ্থনীতিৰ মাজত বাণিজ্য দুগুণ বৃদ্ধি পাই ১২০ বিলিয়ন ডলাৰ হ’ব বুলি আশা কৰা হৈছে।
এফ টি এ কাৰ্যকৰী হ’লেই ব্ৰিটেইনৰ বজাৰত ভাৰতীয় সামগ্ৰীৰ ৯৯ শতাংশৰ ওপৰত শুল্ক শূন্য হ’ব, আনহাতে ব্ৰিটেইনৰ প্ৰব্ৰজন ব্যৱস্থাৰ কোনো পৰিৱৰ্তন নকৰাকৈ ভাৰতীয় শ্ৰমিকসকলক যাত্ৰা কৰিবলৈ দিয়া হ’ব। ইয়াৰ উপৰিও ভাৰতীয় বস্ত্ৰশিল্প, ফ্ৰ’জেন চিংৰা, গহনা আৰু ৰত্ন ৰপ্তানিৰ ওপৰত কৰ হ্ৰাস কৰা হ’ব।
কোটাৰ অধীনত বাহনৰ আমদানিৰ ওপৰত ১০ শতাংশ শুল্ক হ’ব, যাৰ ফলত টাটা-জে এল আৰৰ দৰে অটোমোবাইল কোম্পানীয়ে লাভৱান হ’ব। শূন্য শুল্কত ব্ৰিটেইনত প্ৰৱেশ কৰা ভাৰতীয় সামগ্ৰীসমূহৰ ভিতৰত খনিজ পদাৰ্থ, ৰাসায়নিক পদাৰ্থ, ৰত্ন আৰু গহনা, প্লাষ্টিক, ৰবৰ, কাঠ, কাগজ, কাপোৰ, কাঁচ, চিৰামিক, যান্ত্ৰিক আৰু বৈদ্যুতিক যন্ত্ৰপাতি, অস্ত্ৰ/গোলাবাৰুদ, পৰিবহণ/বাহন, আচবাব, ক্ৰীড়া সামগ্ৰী, পশুজাত সামগ্ৰী আৰু প্ৰচেছড খাদ্য সামগ্ৰী আদি অন্তৰ্ভুক্ত।
এফ টি এৰ অধীনত দুয়োখন দেশে সৰ্বোচ্চ সামগ্ৰীৰ বাণিজ্যৰ ওপৰত শুল্ক শুল্ক হয় নাইকিয়া কৰে নহয় যথেষ্ট হ্ৰাস কৰে। ইয়াৰ উপৰিও সেৱাৰ বাণিজ্য আৰু দ্বিপাক্ষিক বিনিয়োগক প্ৰসাৰিত কৰাৰ নীতি-নিয়মসমূহো সহজ কৰি তোলা হৈছে। ২০২৩-২৪ বিত্তীয় বৰ্ষত ভাৰত আৰু ব্ৰিটেইনৰ মাজত দ্বিপাক্ষিক বাণিজ্য আছিল ২১.৩৪ বিলিয়ন ডলাৰ। ২০২৪-২৫ বিত্তীয় বৰ্ষৰ প্ৰথম ১০ মাহত সামগ্ৰীৰ ব্যৱসায় ২১.৩৩ বিলিয়ন ডলাৰ।
মুক্ত বাণিজ্য চুক্তিৰ অধীনত ভাৰতে ব্ৰিটেইনক দুগ্ধজাত সামগ্ৰী, আপেল, পনিৰৰ দৰে স্পৰ্শকাতৰ কৃষি সামগ্ৰীৰ আমদানি শুল্কত কোনো ধৰণৰ ৰেহাই নিদিয়ে। প্ৰায় ১০ শতাংশ শুল্ক লাইন স্পৰ্শকাতৰ সামগ্ৰীৰ তালিকাত আছে। নিউজ এজেন্সী পিটিআইয়ে চৰকাৰী সূত্ৰৰ উদ্ধৃতিৰে প্ৰকাশ কৰা অনুসৰি দুগ্ধজাত সামগ্ৰী, আপেল, পনিৰ আদি কৃষিজাত সামগ্ৰীক কোনো ধৰণৰ শুল্ক ৰেহাইৰ পৰা বাদ দিয়া হৈছে। ইয়াৰ দ্বাৰা ভাৰতে নিজৰ কৃষকৰ স্বাৰ্থ সুৰক্ষিত কৰাত সহায় কৰিব।
ভাৰতে যোৱা বছৰৰ মাৰ্চ মাহত স্বাক্ষৰিত EFTA (European Free Trade Association) বাণিজ্য চুক্তিৰ অধীনত দুগ্ধ খণ্ডত চুইজাৰলেণ্ড আৰু নৰৱেক কোনো ধৰণৰ শুল্ক ৰেহাই দিয়া নাই। ভাৰতৰ বিশাল বজাৰখন বিবেচনা কৰি ব্ৰিটেইনে এই সামগ্ৰীসমূহৰ ওপৰত কিছু শুল্ক ৰেহাই আশা কৰিছিল। দেশত গাখীৰ আৰু গাখীৰৰ সামগ্ৰীৰ ওপৰত আমদানি শুল্ক প্ৰায় ৩০ শতাংশ।