বিশেষকৈ প্ৰতিৰক্ষা বিষয়ত চৰকাৰে ঘৰুৱা পৰ্যায়ত নিজৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণৰ ওপৰত যথেষ্ট গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে। মোডী চৰকাৰৰ বাজেটত এতিয়ালৈকে প্ৰতিৰক্ষা খণ্ডক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া হৈছে। এতিয়া মোডী চৰকাৰৰ তৃতীয় কাৰ্যকালৰ প্ৰথম বাজেটলৈ মাত্ৰ কেইটামান দিন বাকী থকাৰ সময়তে এজন জ্যেষ্ঠ সামৰিক বিষয়াই আত্মনিৰ্ভৰশীলতাৰ প্ৰচেষ্টাক লৈ গুৰুতৰ প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিছে।
বায়ুসেনাৰ উপ মুৰব্বীয়ে মাত তুলিলে ভাৰতীয় বায়ুসেনাৰ ভাইচ চীফ এয়াৰ মাৰ্শ্বাল এ পি সিঙে শুকুৰবাৰে এক অনুষ্ঠানত আত্মনিৰ্ভৰশীলতাৰ বিষয়টো উত্থাপন কৰি কয় যে দেশৰ নিৰাপত্তাৰ মূল্যত সেয়া সঠিক নহয়। শুকুৰবাৰে নতুন দিল্লীৰ বায়ুসেনাৰ প্ৰেক্ষাগৃহত অনুষ্ঠিত হোৱা এয়াৰ এণ্ড মিছাইল ডিফেন্স ইণ্ডিয়া ২০২৪ৰ আলোচনা চক্ৰত ভাষণ প্ৰদান কৰে। সেই সময়ছোৱাত তেওঁ কয় যে দেশৰ নিৰাপত্তা সৰ্বোচ্চ আৰু ইয়াৰ মূল্যত আত্মনিৰ্ভৰশীলতা সঠিক নহয়।
যুদ্ধ বিমানৰ নাটনিৰ সন্মুখীন হৈছে বায়ুসেনা বায়ুসেনাৰ এজন জ্যেষ্ঠ বিষয়াৰ এই মন্তব্য আছিল থলুৱা প্ৰকল্পত পলম হোৱা সন্দৰ্ভত। তেওঁ কয় যে ভাৰতীয় বায়ুসেনা যুদ্ধ বিমানৰ নাটনিৰ সৈতে যুঁজি আছে। থলুৱা তেজছ যুঁজাৰু বিমানখনৰ ডেলিভাৰী সময়সীমাৰ পিছত। সময়ৰ লগে লগে সশস্ত্ৰ বাহিনীৰ প্ৰয়োজনীয়তা সলনি হৈছে বুলিও তেওঁ কয়। যদি আমি ভাৰতীয় বায়ুসেনা বা আন সামৰিক বাহিনীক আত্মনিৰ্ভৰশীলতাৰ পথত লৈ যাব বিচাৰো, তেন্তে ডি আৰ ডি অ’ৰ পৰা আৰম্ভ কৰি সকলো চৰকাৰী প্ৰতিৰক্ষা কোম্পানী আৰু ব্যক্তিগত কোম্পানীয়ে একেলগে কাম কৰিব লাগিব আৰু আমি যাতে আনফালে যাবলৈ বাধ্য নহয় তাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখিব লাগিব । হওক।
চৰকাৰী কোম্পানীসমূহে লাভ কৰিছে বৃহৎ অৰ্ডাৰ স্বাৱলম্বী ভাৰতৰ অভিযানক আগুৱাই লৈ ভাৰতীয় বায়ুসেনাই চৰকাৰী প্ৰতিৰক্ষা কোম্পানীক বিপুল আদেশ দিছে। তেজছ মাৰ্ক-১এ যুঁজাৰু বিমানখনৰ বাবে হাজাৰ হাজাৰ কোটি টকাৰ অৰ্ডাৰ দিছে বায়ুসেনাই। ভাৰতীয় বায়ুসেনাই ৪৮ হাজাৰ কোটি টকাৰ চুক্তিৰ অধীনত ৮৩খন তেজছ মাৰ্ক-১এ বিমান ক্ৰয় কৰিবলৈ ওলাইছে। এই অৰ্ডাৰ ২০২১ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত দিয়া হৈছিল যদিও তেজছ জেট নিৰ্মাণ কৰা চৰকাৰী কোম্পানী হিন্দুস্তান এৰ’নটিক্সে এতিয়ালৈকে এটাও ইউনিট ডেলিভাৰী দিব পৰা নাই।
বায়ুসেনাৰ বিমান প্ৰয়োজনতকৈ কম ভাৰতীয় বায়ুসেনাক এতিয়াও বহু সংখ্যক যুদ্ধ বিমানৰ প্ৰয়োজন। চীন আৰু পাকিস্তানৰ পৰা দুটা ফ্ৰণ্টৰ ভাবুকিৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ভাৰতীয় বায়ুসেনাক যুদ্ধ বিমানৰ কমেও ৪২টা স্ক্ৱাড্ৰনৰ প্ৰয়োজন, কিন্তু ইয়াৰ মাত্ৰ ৩১টা স্ক্ৱাড্ৰন আছে। ইয়াৰ ভিতৰত মিগ-২১ বিমানৰ ২টা স্কোয়াড্ৰনে অহা এবছৰত অৱসৰ ল’বলৈ ওলাইছে। এই অৰ্ডাৰ লাভ কৰাৰ সাড়ে তিনি বছৰ পিছতো হিন্দুস্তান এৰ’নটিক্সে ডেলিভাৰী আৰম্ভ কৰিব পৰা নাই। এনে পৰিস্থিতিত সামৰিক বিষয়াসকলৰ মাজত স্বাভাৱিক চিন্তাৰ সৃষ্টি হয় যে আত্মনিৰ্ভৰশীলতাৰ তাড়নাত দেশখনক সুৰক্ষিত কৰাৰ মূল উদ্দেশ্যৰ লগত আপোচ নহ’বও পাৰে।
২০২৫ চনৰ মাৰ্চ মাহৰ ভিতৰত ১৮খন তেজাছ বিমান ডেলিভাৰী কৰা হ’ব বায়ুসেনাৰ উপ মুৰব্বীগৰাকীৰ এই মন্তব্যৰ দুমাহ পূৰ্বে প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰালয়ে হিন্দুস্তান এৰ’নটিক্সৰ পৰা উত্তৰ বিচাৰিছিল। হিন্দুস্তান এৰ’নটিক্সে ২০২৫ চনৰ মাৰ্চ মাহৰ ভিতৰত ১৮খন তেজছ মাৰ্ক-১এ বিমান যোগান ধৰিব। এতিয়া এই সময়সীমাত মাত্ৰ ৮ মাহ বাকী আছে আৰু এতিয়াও এখনো বিমানো যোগান ধৰা হোৱা নাই। ইতিমধ্যে ভাৰতীয় বায়ুসেনাই তেজছ মাৰ্ক-১ বিমান ব্যৱহাৰ কৰি আছে। মাৰ্ক-১এ হৈছে ইয়াৰ উন্নত সংস্কৰণ।